Phật thủ và hương duyên

Hương duyên và Phật thủ trong đông y có nhiều nét tương đồng, tuy nhiên, 2 loại lại được dùng chủ trị các bệnh khác nhau.

Phật thủ và hương duyên đều cay, đắng, chua, ôn, khí vị giống nhau nên công hiệu như nhau: lý khí, thư can, chỉ thống hóa đàm. Nhưng phật thủ khí thanh thơm, ngoài việc vào can phế tỳ còn vào vị kinh nên hương thơm tinh tỳ, lý khí khai vị công năng rất tốt. Hương duyên kém thanh hương vào phế, hóa đàm lực càng mạnh.

Phật thủ chủ trị khí trệ ở can, vị, ngực bụng trướng đau.

Phật thủ hương thơm, cay, tán, đắng, giáng, ôn thông nên dùng chữa các chứng khí trệ, can uất, can vị không hòa. Phật thủ kết hợp với bại tương thảo còn có thể trị viêm gan truyền nhiễm.

Cách dùng: (theo Lâm sàng báo)

Phật thủ chữa được tính truyền nhiễm của bệnh viêm gan, dùng lượng theo từng độ tuổi:

+ Từ 1 đến 3 tuổi lấy riêng phật thủ từ 10 đến 15 khắc ;

+ 3 đến 5 tuổi: 15 đến 20 khắc;

+ 5 đến 7 tuổi:  20-25 khắc;

+ 7 đến 10 tuổi: 30 khắc

Kết hợp với bại tương thảo, mỗi tuổi tăng 1 khắc, từ 10 tuổi trở lên, mỗi 2 tuổi mới tăng 1 khắc.

Cho nước vào đun 10 đến 15 phút chia làm 3 lần uống.

Từ 7 đến 10 ngày là một tiến trình điều trị. Trung bình 4-5 ngày hết bệnh hoàng đảm, tinh thần và sức ăn uống thấy chuyến biến tốt.

Hương duyên trị đàm ẩm khái thấu, ho suyễn, hung cách không đói.

Hương duyên cay, ôn nên vào phế, chua, đắng, nên đi xuống, lợi cách, hóa đàm, chỉ thấu, trừ ho.

Cách dùng:

Hương duyên khử hạch, thái mỏng ra từng miếng, tẩm rượu rồi nấu nhừ trong nồi đất, từ chập tối đến canh năm làm nước độ, rồi dùng mật quấy đều. Trong lúc người bệnh còn đang ngủ, gọi dậy dùng thìa uống ngay.

• Phật thủ chữa ế, cách phản, mun nhọt, tràng nhạc.

• Hương duyên thông kinh, lợi thủy nên trị được cổ trướng.

Cách dùng: (theo Bản kinh phùng nguyên)

Lấy 1 quả hương duyên, đem trần (cả vỏ lẫn ruột), xúc sa nhân 2 đồng bỏ màng, các vị luyện chín toàn tính rồi tán nhỏ, lấy đường cát trộn đều, uống lúc đói.